Valpartijen zijn een veelvoorkomend probleem onder ouderen. Vallen kan onder andere leiden tot complicaties zoals botbreuken en hoofdwonden (1). Uit cijfers blijkt dat in 2018 elke 5 minuten een 65+er op de spoedeisende hulp belandt na een val. In totaal waren dit 108.000 behandelingen waarvan er 74.900 geschaald werden tot “ernstige letsels”. Deze cijfers met name om inzichtelijk te maken hoe vaak dit gebeurt. Dit brengt enorme kosten met zich mee. Kosten die waarschijnlijk ook goed te ondervangen zijn door mensen te attenderen op valgevaar en valgevaarlijke situaties.

Er is een stijging van 6% van ernstig letsel na een ongeval gemeten tussen 2009 tot 2018. Waarschijnlijk is dit te verklaren door de vergrijzing en het langer thuiswonen van ouderen/senioren. De meest voorkomende letsels zijn heupfracturen (15%), licht hersenletsel (11%) en polsfracturen (9%)(3).

Naast fysieke complicaties kan een val verleden of een vergroot valrisico ook leiden tot psychosociale belemmeringen (2). Er zijn ouderen die na een val valangst ontwikkelen. Het blijkt uit onderzoek dat ouderen het moeilijk vinden om toe te geven dat zij valangst ervaren. In veel gevallen zorgt dit voor een negatieve spiraal met verminderde lichamelijke inspanning en sociaal isolement wat kan leiden tot depressie(4).

De belangrijkste vraag is dan ook, wat kunnen we nu zelf doen om het risico van vallen te verkleinen? Om dit risico te minimaliseren is het belangrijk om kennis te hebben van risicofactoren, zoals:

-Hogere leeftijd
-Verminderde visus en/of gehoor
-Verminderde spierkracht
-Verminderde balans
-Valangst
-Valverleden
-Schommeling van de bloeddruk
-Duizeligheid
-Ziekten (denk hierbij bijvoorbeeld aan Parkinson)
-Polyfarmacie (gebruik van meerdere geneesmiddelen)
-Risicogedrag (het niet juist kunnen inschatten van de gevolgen van jouw gedrag, denk hierbij bijvoorbeeld aan het te snel opstaan, nauwelijks tot niet bewegen of het lopen zonder loophulpmiddel tegen advies in)

Naast de bovenstaande risicofactoren zijn er ook omgevingsfactoren die een vergroot risico kunnen vormen. Denk hierbij aan slecht (passend) schoeisel, een gladde vloer, losliggend tapijt, gebrek aan meubelsteun, onstabiel meubilair en/of slechte belichting (5).
De meest effectieve manier om vallen tegen te gaan is een combinatie van verschillende interventies. Hierbij zal de fysiotherapeut samen met u of uw naasten kijken of er risicofactoren aanwezig zijn en hoe deze te minderen. Daarnaast zal de fysiotherapeut een persoonlijk beweegprogramma voor u maken voornamelijk gericht op het verbeteren van de balans, spierkracht en functionele oefeningen meegeven gericht alledaagse activiteiten. Deze zorgen voor een verminderde kans op vallen (7)(8).
Bent u zelf recent ten val gekomen, heeft u valangst of kent u iemand in uw directe omgeving die met dit probleem kampt, neem dan gerust contact op zodat wij u kunnen helpen. Door vroegtijdig hulp in te schakelen kunnen wij een gerichte screening en onderzoek uitvoeren. In overleg met u en of uw naasten kunnen wij een behandelplan opstellen dat de kwaliteit van leven op een positieve manier beïnvloed.

Jordy Vallen

Fysiotherapeut